Ważne
Zanim podejmiesz decyzję o wyjeździe, sprawdź aktualne informacje konsularne na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych pod tym linkiem ! Strona MSZ podaje najświeższe doniesienia, ograniczenia bądź zalecenia dla turystów zamierzających udać się w podróż. Jeśli istnieje jakakolwiek sprzeczność pomiędzy danymi publikowanymi na naszym portalu, a informacjami podawanymi przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, proszę przyjąć informację MSZ jako bardziej aktualną.
Madryt został stolicą kraju w 1562 r. Historia miasta sięga jednak IX w., kiedy w jego miejscu powstała osada arabska z twierdzą strzegącą Toledo. Współcześnie Madryt jest jedną z najbardziej kosmopolitycznych stolic świata, właśnie dzięki swojemu wielokulturowemu dziedzictwu. Jest również nowoczesnym centrum finansowym i politycznym. Nowoczesna zabudowa nie przesłoniła przy tym wielu wspaniałych świadectw przeszłości. Madryt w odróżnieniu od wielu podobnych miast nie ucierpiał w wojnach światowych. Liczba zabytków, w tym wielu monumentalnych, jest więc w nim wręcz imponująca. Poza niezwykłymi świadectwami przeszłości, w Madrycie można natknąć się na niezliczoną rzeszę pubów, kafejek, dyskotek i nocnych klubów. Wielu turystom wydaje się, że mieszkańcy miasta nigdy nie idą spać. Złośliwi zwracają uwagę, że może popołudniowa sjesta daje im siłę. W miesiącach letnich miasto staje się centrum wielu festiwali, koncertów i licznych imprez plenerowych. Wśród wielu wartych odwiedzenia miejsc można wspomnieć o El Palacio Real czy Muzeum Prado. W zasadzie jeżeli nie odwiedzi się tych dwóch miejsc, to tak jakby nie zwiedziło się Madrytu.
Wielu turystom miasto kojarzy się z jednym z najbardziej znanych klubów piłkarskich na świecie – FC Barceloną. Nie można jednak zapominać, że jest to wielokulturowe miasto, którego charakterystyczną cechą jest przede wszystkim wspaniała architektura. O mieście mówi się, że jest ono najbardziej europejską częścią kraju, przede wszystkim z racji na wszelkie nowinki z kontynentu, które prawie zawsze zadomawiają się wpierw w Barcelonie. Jest to zresztą najczęściej odwiedzane przez turystów miasto w Hiszpanii. Liczba nagromadzonych w mieście zabytków jest wręcz ogromna. Wrażenie robią monumentalne budowle gotyckie, ale też i renesansowe. Muzeów, galerii i innych kulturalnych przybytków nie sposób nawet zliczyć. Miłośnik tzw. kultury wyższej nie będzie mógł wręcz wyrwać się z miasta. Wśród licznych zabytków, średniowiecznych i starożytnych uliczek, można wskazać kilka interesujących miejsc: katedra Santa Eulalia, kościół Santa Maria del Mar, Katalońskie Muzeum Sztuk Pięknych, Muzeum Picassa, Barri Gòtic. Ponadto ciekawe są słynna Sagrada Familia, liczne pałace i ogrody. Dla wielu turystów największą atrakcją miasta nie są zabytki, lecz legendarny wśród fanów piłki nożnej Camp Nou.
Jedno z najpiękniejszych miast w Hiszpanii, a nawet w całej Europie, odwiedzają miliony turystów. Wielu historyków uważa, że to w Grenadzie znajduje się największa spuścizna historyczna w całym kraju. Miasto było niegdyś stolicą ostatniego państwa Maurów w Hiszpanii. Za rządów arabskich rozwinęło się bardzo prężnie, przez co jej zdobycie przysporzyło chrześcijanom nie lada kłopotów. Nie dość, że bogate, to na dodatek bardzo potężne. Do dzisiaj można zresztą podziwiać majestatyczną twierdzę, w zasadzie cały kompleks – Alhambrę. Jest to największy, zarazem też najpiękniejszy przykład arabskiej budowli w całej Europie. Obok wspaniałego pałacu można zwiedzić wiele dziedzińców, ogrodów. Tuż przy właściwym pałacu znajduje się letnia rezydencja z niesamowitymi ogrodami, które zajmują całe wzgórze. Na większości turystów największe wrażenie robi Podwórze Lwów (Patio de los Leones), gdzie znajduje się wodotrysk na 12 kamiennych lwach. Poza zamkiem, w Granadzie znajduje się znany i ceniony na całym świecie uniwersytet. Dzięki swojej historii miasto uznawane jest współcześnie za ważne centrum kulturalne, odbywa się w nim wiele festiwali i bardzo ważnych imprez.
Obie wyspy znajdują się na Balearach, nieopodal kontynentu. Obie, zwłaszcza Majorka, miały bogatą i obfitującą w wiele tragicznych wydarzeń historię. Zachowało się po niej wiele śladów przeszłości. Nie zmienia to faktu, że głównym motorem turystyki jest doskonały do wypoczynku letniego klimat. Ibiza jest często określana mianem białej wyspy. Dzieje się tak z racji występowania na niej domów przede wszystkim o białej elewacji. Wyspa znana jest głównie z doskonałych plaż, które przyciągają rocznie miliony turystów. Ponadto dużym walorem wyspy jest nieustająca zabawa i trwające do białego rana imprezy. Majorka jest największą wyspą w całym archipelagu. Wyspa słynie z niezliczonej ilości niewielkich zatoczek o krystalicznie czystej wodzie. Dla turystów niewątpliwą atrakcją jest górzysty charakter, który sprzyja pieszym wędrówkom. Ogromna liczba hoteli, barów, dyskotek i nocnych klubów zapewnia rozrywkę dla każdego. Z Majorki pochodzą również najlepsze na świecie truskawki, liczne cytrusy, winorośle, oliwki i wiele innych.
Walencja jest trzecim, jeżeli chodzi o wielkość, miastem Hiszpanii. Jednym z najsławniejszych symboli miasta jest Las Fallas, festiwal, w którym mieszkańcy ustawiają na ulicach całego miasta papierowo-woskowe rzeźby. W nocy z 19 na 20 marca są one spalane. Osoby, które w owym czasie łakną o wiele innej rozrywki, mogą bawić się w jednej z wielu dyskotek lub klubach nocnych. Wiele osób po tak upojnym wieczorze/nocy, kończy zasypiając na ławce w jednym z licznych parków. Walencja jest miastem pełnym kontrastów i różnorodności. Wędrując godzinami po mieście, można spotkać tak różną architekturę, jakby ktoś specjalnie wtłoczył w ramy jednego miasta kilka różnych. W mieście można znaleźć liczne przykłady z czasów arabskiej dominacji, jak również chrześcijańskiego średniowiecza. Poza zabytkami sakralnymi i o charakterze publicznym, w Walencji znajduje się również słynne miasto Sztuki i Nauki. Można znaleźć w nim operę, oceanarium, delfinarium, kino IMAX z planetarium, Muzeum Nauki oraz liczne restauracje i kafejki.
Kolejne z miejsc wartych odwiedzenia wywodzi swoją historię jeszcze z czasów rzymskich. Juliusz Cezar uznał je za stolicę całej prowincji. Z Kordoby pochodził słynny rzymski filozof – Seneka. Podbój arabski nie zatrzymał rozwoju miasta. Arabowie zrobili z Kordoby jedno z największych i najwspanialszych miast średniowiecza, które często porównywano z samym Konstantynopolem. W harmonii współżyły w nim trzy wielkie religie. Po wypędzeniu Żydów i Maurów miasto mocno podupadło, tracąc na znaczeniu. Kolejny okres prosperity to dopiero wiek XX. Mieszkańcy Kordoby dużą wagę przykładają do opieki nad zabytkami, których w mieście jest bardzo dużo. Można w nim znaleźć dużo pozostałości po czasach rzymskich, ale również arabskich oraz chrześcijańskich, przede wszystkim piękną katedrę (były meczet). W Kordobie dużą rolę odgrywa taniec flamenco, z którym związanych jest wiele festiwali.
Sewilla z całą pewnością należy do grona najstarszych miast europejskich. Zdaniem wielu historyków posiada wręcz fenickie korzenie. Z całą pewnością należało do najważniejszych miast rzymskiej prowincji Hiszpania i Ulterior. Duży wpływ na rozwój miasta mieli również Arabowie, zwłaszcza od XI w. , kiedy to miasto stanowiło stolicę jednego z większych państw muzułmańskich. W połowie XIII w. Sewilla dostała się pod panowanie chrześcijan. Datą niezwykłą w historii miasta jest rok 1492. Z Sewilli wypłynął bowiem na podbój Nowego Świata Krzysztof Kolumb. Po odkryciu Ameryki miasto stało się hiszpańskim oknem na świat. Miasto rozwijało się tak dynamicznie, że zostało uznane nawet za najpiękniejsze i najbogatsze w całej Europie. Zastój pojawił się, kiedy rolę najważniejszego ośrodka morskiego kraju przejął Kadyks. Sewilla przypomniała o sobie w 1992 r., kiedy to z okazji 500-lecia wyprawy Kolumba zorganizowano w mieście Expo. Współcześnie miasto posiada wiele turystycznych atrakcji. Perełką na skalę światową jest minaret Giralda, pozostałość po wspaniałym meczecie. Uważa się go za jedną z najwspanialszych islamskich budowli na świecie. Współcześnie jest dzwonnicą ślicznej katedry. Sama katedra zaś jest większa od bazyliki św. Piotra w Rzymie. Nieopodal niej znajduje się dawna siedziba arabskich władców miasta – zamek Alcazar. Ponadto w mieście można spotkać wiele wspaniałych placów, parków. Jak przystało na miasto słynące z wielowiekowej historii i kultury, Sewilla posiada wiele muzeów, galerii oraz innych przybytków kultury.
Szczepienia
nie są wymagane jednak przed wyjazdem zaleca się wykonać szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi i polio oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B.
Lekarze
osoba planująca wyjazd do Hiszpanii powinna wykupić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, która uprawnia do leczenia w nagłych przypadkach w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Unii Europejskiej plus EFTA). Karta ta uprawnia do korzystania ze świadczeń zdrowotnych. W Hiszpanii turysta nie ma ograniczeń w dostępie do opieki medycznej (oczywiście do limitu polisy ubezpieczeniowej), aby uniknąć statusu klienta prywatnego trzeba przestrzegać godzin przyjęć. Cena zwykłej wizyty lekarskiej waha się w granicach od 48 do 60 Euro. 1 doba w szpitalu (bez wykonywania badań) kosztuje około 180 Euro.
Apteki
apteki są otwarte w takich samych godzinach jak sklepy tzn. w godzinach od 9.00 do 13.00 i od 16.00 do 19.00, a niektóre nawet dłużej i również w weekendy; przynajmniej jedna apteka w mieście dyżuruje przez całą dobę. Adresy dyżurujących aptek wywieszone są w oknie każdej apteki. Farmaceuci są dobrze wyszkoleni, udzielają porad i mogą sprzedawać leki, będące w niektórych krajach dostępne jedynie po okazaniu recepty.
Numer pogotowia: 124
Wymagania wizowe/ przepisy celne
obywatele polscy mają prawo do swobodnego, bezwizowego ruchu w ramach Unii Europejskiej. Podróżujący powinien posiadać przy sobie dowód osobisty lub paszport. Dokumenty te uprawniają podróżującego do przebywania na terytorium państwa. Zaleca się nie przedłużanie pobytu powyżej 90 dni. Wartość rzeczy traktowanych jako upominki, pamiątki nie może przekraczać 175 Euro.
Kuchnia
hiszpańska kuchnia jest bardzo charakterystyczna. Jest rajem dla miłośników ryb i owoców morza, ponieważ są one podstawą rozmaitych przekąsek (tapas), a przy tym nawet w miejscach oddalonych o setki kilometrów od wybrzeża nie tracą nic na smaku i świeżości. Niestety nie należą do tanich, może z wyjątkiem najpopularniejszych gatunków ryb, np. dorsza, wątłusza oraz kałamarnic. Potrawy mięsne przyrządzane są głównie na ruszcie, podawane są z kilkoma smażonymi ziemniakami i paroma listkami sałaty lub solone albo suszone i podawane jako przystawka oraz na kanapkach. W kuchni hiszpańskiej również popularne są potrawy z dzikiego ptactwa.
Napoje
najpopularniejszym napojem w Hiszpanii jest wino, które stanowi nieodłączny dodatek do posiłków. Tradycyjnym winem andaluzyjskim jest de Jerez, podaje się je zmrożone. W takiej formie pasuje doskonale do tapas i jak wszystko w Hiszpanii ma bardzo dużo odmian. Dzieli się przede wszystkim na fino, czyli Jerez seco (wytrawne) i oloroso, czyli Jerez dulce (słodkie).
W restauracji
napiwek jest już wliczony w cenę rachunku.
Hiszpania jest krajem wieloreligijnym. Od 1978 roku nie ma oficjalnej religii państwowej. Ponad 80% społeczeństwa to katolicy natomiast pozostałe 17% to ateiści i agnostycy, pozostali wyznają inne religie.
Święta
Ambasada RP
c/ Guisando, 23-bis
28035 Madrid
tel. (+34) 91 373 6605, (+34) 91 373 6606, (+34) 91 316 13 65
telefon dyżurny po godz. 17.00 (+34) 913769553
fax. (+34) 91 373 6624
www.polonia.es
e-mail: embajada@polonia.es
Wydział Konsularny Ambasady w Madrycie
c/ Guisando, 23-bis
28035 Madrid
te. (+34) 91-373 60 49 , 913769542, 913769544
fax. (+34) 91 373 66 24
e-mail: consmad@polonia.es
Konsulat RP w Barcelonie
Avda. Diagonal, 593-595
08014 Barcelona
tel. (+34) 93 322 72 34
fax. (+34) 933 322 29 07
e-mail: polonia@ctv.es, polkonsul@ctv.e
www.polonia-barcelona.com
Konsulat Honorowy RP w Palma de Majorka
C/Bartomeu Sureda i Miserol 4A 1
07011 Palma de Mallorca - Baleares
tel. (34) 971 606 455
fax. (34) 971 609 455
Konsul Honorowy: Silvia Riera
e-mail: riera@nueva-europa.com
Konsulat Honorowy RP w Murcii
c/ Las Norias, 1-2°D
30009 Murcia
tel./fax. 96-829.89.41
Konsulat Honorowy RP w Walencii
Avda. de la Cortes Valencianas, 31-5-2a
46014 Valencia
tel. 96-358.00.02
fax. 96-358.01.68
Banki i wymiana pieniędzy
banki otwarte są z reguły od poniedziałku do piątku w godzinach od 9.00-14.00. W wielu hotelach, restauracjach i sklepach honorowane są czeki podróżne i najważniejsze międzynarodowe karty kredytowe MasterCard, Visa, American Express, Diners Club. Walutę można wymienić w bankach, oraz w recepcji każdego większego hotelu.
Komunikacja
Poczta
urzędy otwarte są z reguły przez cały dzień w godzinach od 8.30 do 22.00. Znaczki można kupić na poczcie, jak również w kioskach sprzedających wyroby tytoniowe. Znaczek kosztuje 0,53 Euro.
Hiszpania znajduje się w strefie klimatu podzwrotnikowego morskiego (na wybrzeżach) i kontynentalnego (w głębi kraju). Hiszpania ma bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu, co powoduje różnice klimatyczne, od chłodnego i deszczowego na północnym zachodzie, po gorący i suchy na równinach Andaluzji. Na wschodzie kraju panują ciepłe i łagodne lata natomiast wiosna i jesień są deszczowe. Klimat morski występuje w zachodniej części kraju, na wybrzeżu atlantyckim. Lata są tam krótkie i wilgotne. Najbardziej uciążliwy klimat panuje w centralnej części kraju. Lata są tam suche i upalne. Zimy są natomiast mroźne, wietrzne z częstymi opadami śniegu.
Średnia temperatura w °C:
Miesiąc |
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
XI |
XII |
Madryt |
12 |
13 |
16 |
19 |
20 |
28 |
32 |
31 |
24 |
18 |
12 |
10 |
Barcelona |
13 |
13 |
14 |
16 |
19 |
23 |
25 |
26 |
23 |
20 |
15 |
11 |
Ibiza |
15 |
16 |
17 |
19 |
21 |
25 |
28 |
29 |
26 |
22 |
16 |
16 |
Suma opadów
roczna suma opadów atmosferycznych wynosi na północy kraju 1000mm, na obszarach górskich 2000mm, natomiast na pozostałym obszarze 400mm.
Ukształtowanie terenu
Hiszpania jest krajem wyżynno - górskim. Centralną część kraju zajmuje wyżyna Maseta Iberyjska, którą dzielą Góry Kastylijskie na dwie części Starą i Nową Kastylię. Na granicy z Francją znajdują się Pireneje.
Pierwszymi znanymi osadnikami w Hiszpanii byli Fenicjanie, którzy rozpoczęli kolonizację południowej części dzisiejszej Hiszpanii mniej więcej w X w. p.n.e. Aczkolwiek najstarsze ślady osadnictwa sięgają niemalże milion lat wstecz. Fenicjan z Półwyspu Iberyjskiego wyparli Kartagińczycy, którzy znacznie rozwinęli kolonizację również wewnątrz Półwyspu. Po przegranych przez Kartaginę wojnach punickich, Rzymianie włączyli Półwysep Iberyjski do swojego Imperium. Po Rzymianach obszar Hiszpanii został podbity w VIII w. n.e. przez Arabów. Panowali oni nad tymi terytoriami do XIII w., na południu udało im się wytrwać nawet do XV w. (Grenada).
Koniec średniowiecza związany jest z pojawieniem się lokalnej tożsamości i pierwszych regionalnych państw, przede wszystkim Kastylii, Aragonii, Nawarry oraz Portugalii. Tendencje niepodległościowe związane są z walką z Arabami, którą określono jako rekonkwistę. W toku rekonkwisty chrześcijanie stopniowo spychali Arabów na południe. Początkowo stosowali w stosunku do ludności muzułmańskiej, ale również i żydowskiej, bardzo tolerancyjną politykę, nie zmuszając nikogo do zmiany wiary. Jedyną niedogodnością dla niechrześcijan były nieco wyższe podatki. W XIV w. równowaga pomiędzy różnymi wyznaniami została zachwiana. U podstaw leżały m.in. niesnaski w stosunku do bogatych Żydów, ale również i muzułmanów. Rozwijające się społeczeństwa chrześcijańskie były zazdrosne o pozycję wyznawców islamu i judaizmu, którzy wiele dochodowych dziedzin życia zagarnęli całkowicie dla siebie. Chrześcijanie byli dyskryminowani np. w wielu dziedzinach rynku finansowego. W 1313r. biskupi wydali dekret nawołujący do stosowania zasady równowagi przy obsadzaniu stanowisk publicznych i państwowych. Zaledwie kilkanaście lat później zabroniono katolikom korzystać z usług lekarzy żydowskich i muzułmańskich, co osłabiło pozycję tych ostatnich. Zaraz później zakazano handlu w niedzielę. Władze chrześcijańskie dążyły do osłabienia, a nawet zlikwidowania wielu przywilejów, np. Żydów nie obejmowała powszechna jurysdykcja karna. Sytuacja Żydów i muzułmanów stawała się coraz gorsza. Wydaje się, że chrześcijańscy władcy odkładali rozprawę z poganami do czasu całkowitego ich wygnania z półwyspu. Do tego czasu dobrze rozwinięte i bogate społeczności były znakomitym źródłem dochodu dla poszczególnych koron, zwłaszcza w okresie wzmożonych działań wojennych. Większość Arabów została wygnana z Półwyspu Iberyjskiego jeszcze w XIII w. Do XV w. funkcjonowała jeszcze tajfa Grenady, która upadła w styczniu 1492r.
Do zakończenia rekonkwisty trudno jest mówić chociaż o zalążku jednego państwa. Poszczególni monarchowie walczyli w tym okresie pomiędzy sobą równie często jak z Arabami. Drogą selekcji naturalnej przetrwały tylko największe państwa. Historia Portugalii potoczyła się nieco inaczej, przez co powstało tam całkowicie osobne państwo. Dwoma najpotężniejszymi państwami na terenie dzisiejszej Hiszpanii były Kastylia i Aragonia. W zasadzie podporządkowały sobie pozostałe państewka hiszpańskie. Dopiero małżeństwo Ferdynanda I i Izabelli I doprowadziło do ich zjednoczenia. Po podboju w zasadzie całego Półwyspu (nie licząc Portugalii), Hiszpanie przejęli wiele zdobyczy cywilizacyjnych, ale również kulturalnych, od Arabów. Nie spotkało się to z przychylną reakcją papieży, zapewniło jednak państwu duży skok cywilizacyjny. Miało to zresztą duże znaczenie w okresie odkryć kolonialnych. To Hiszpanie zorganizowali wyprawę Krzysztofa Kolumba na zachód. Z Hiszpanii pochodził Magellan, którego wyprawa, jako pierwsza w dziejach, opłynęła dookoła kulę ziemską. W 1521r. Cortez podbił tereny dzisiejszego Meksyku, niszcząc cywilizację Azteków i Majów. W XVI w. Hiszpanie zdobyli obszary Peru, Argentyny, Filipin. Kolonialne imperium Hiszpanii było budowane w oparciu o liczne sojusze z europejskimi potęgami, jak również o przynoszące duże zyski podboje kolonialne. Paradoksalnie, to nadmierne ilości złota przyczyniły się do osłabienia hiszpańskiej gospodarki. Zbytnie uzależnienie od kolonii doprowadziło do zacofania centrum, co w obliczu wojny z Anglią, zachwiania dostaw złota z Nowego Świata stało się przyczyną końca kolonializmu hiszpańskiego. Począwszy od połowy XVII w. Hiszpania sukcesywnie traciła swoje kolonie na rzecz innych mocarstw. Nie bez znaczenia były również liczne ruchy niepodległościowe. Pomimo licznych trudności, Hiszpanom udało się utrzymać wiele kolonii w Afryce Zachodniej i Środkowej jeszcze do XX w.
Jeżeli chodzi o losy macierzy, to w XVIII w. państwo ulegało stagnacji i rozpadowi. Często dochodziło do wojen o tron, w czym udział brało wielu władców państw ościennych. W pewnym okresie Hiszpania stała się areną zaciekłej rywalizacji pomiędzy Habsburgami a Burbonami, ze zmiennym szczęściem. Mniej więcej w połowie XVIII w. władzę na dłuższy okres przejęli Burbonowie, którzy byli w ścisłym sojuszu z władcami Francji. Wikłało to Hiszpanię w różne, niezwiązane bezpośrednio z interesami kraju konflikty. O ile politycznie kraj wikłał się w różnego rodzaju awantury, które prowadziły do pogorszenia sytuacji gospodarczej i militarnej, to w II połowie XVIII w. Hiszpania znacząco rozwinęła się kulturalnie, na co zapewne miały wpływ związki z Francją. Przełom XVIII i XIX w. związany jest z wojnami napoleońskimi i całkowitym uzależnieniem kraju od Francji, co trwało niemalże przez cały wiek XIX.
Na początku XX w. Hiszpania była wprawdzie krajem już w pełni suwerennym, ale zacofanym i słabym wewnętrznie. Król w zasadzie się nie liczył. W 1923r. władzę dyktatorską na siedem lat przejął Miguel Primo de Rivera. Po jego ustąpieniu w Hiszpanii zapanował chaos, na granicy wojny domowej. W 1936r. władzę objął lewicowy Front Ludowy. Stało się to bezpośrednią przyczyną wojskowego zamachu stanu, kierowanego przez generała Franco i wspomaganego przez faszystowskie Niemcy. Franko zwyciężył republikanów w krwawej wojnie domowej, której bezczynnie przyglądała się cała Europa, pośrednio zaś udział wzięły Niemcy i Związek Radziecki. Franco był faszystą, odmówił jednak udziału w II wojnie światowej. Hiszpanii udało się zachować niepodległość, dzięki czemu po zakończeniu wojny państwa europejskie przestały ją izolować, Franco zaś utrzymał władzę. Trudno wskazać zbyt dużą liczbę pozytywnych stron władzy Franco. Nie bez znaczenia jest jednak fakt, że Hiszpania dzięki stabilizacji względnie dobrze się rozwijała. Franco prowadził często ugodową politykę, przynajmniej jeżeli chodzi o sprawy międzynarodowe. Doprowadził do zgody z Wielką Brytanią, zrezygnował ostatecznie z kolonii. W pewnym okresie zezwolił nawet na powrót burbońskiego króla z emigracji.
Po śmierci Franco w 1975r. Hiszpanie restaurowali monarchię. Królem został Juan Carlos, który przeprowadził wiele demokratycznych reform. W 1982r. Hiszpania wstąpiła do NATO, w 1985r. do EWG. W parze z demokratyzacją Hiszpanii idzie postępująca laicyzacja i liberalizacja kraju. W XXI w. udało się osiągnąć ostatecznie kompromis z Wielką Brytanią w sprawie Gibraltaru. Oba kraje zarządzają tym obszarem wspólnie, do czasu jednoznacznego wypowiedzenia się mieszkańców w sprawie przynależności państwowej.